nasz DOM

ZoRo · Miejscowosc: Warszawa

http://www.katolik.pl/nie...575,416,cz.html
Niebo jest dla wszystkich
z o. Jackiem Salijem, dominikaninem, rozmawia Jaros�aw Czuchta
STRACH PRZED NIEZNANYM

Czy straszono Ojca w dzieci�stwie piek�em?

Najwi�kszego szoku w zwi�zku z wiar� - mog�em mie� wtedy cztery, pi�� lat - dozna�em w momencie, kiedy dowiedzia�em si�, �e Pana Jezusa zdradzi� przyjaciel. By�em absolutnie pewien, �e to nieprawda, �e si� tylko przes�ysza�em. Prawdziwe przera�enie mnie ogarn�o, kiedy mama potwierdzi�a t� straszn� wiadomo��, jak� us�ysza�em na kazaniu. Natomiast czy by�em straszony piek�em, nie wiem, nic takiego nie pami�tam.

Jak b�dzie wygl�da� koniec �wiata?

By�bym szalony, gdybym pr�bowa� opowiada�, jak b�dzie wygl�da� dope�nienie dziej�w. Bo warto wiedzie�, �e to tylko w polskim przek�adzie Nowego Testamentu pojawia si� termin "koniec �wiata", grecki termin synteleja tu ajonos jest o wiele g��bszy, wskazuje na dope�nienie czasu, dope�nienie dziej�w. R�nica wydaje si� taka, jak mi�dzy czarnym i bia�ym. Koniec �wiata ka�e domy�la� si� jakiej� katastrofy, dope�nienie dziej�w to co� ze wszech miar pozytywnego. Je�eli dzieje czekaj� na swoje dope�nienie, uwie�czenie, to znaczy, �e ludzko�� i ca�e stworzenie zmierzaj� ku sensowi, kt�ry przekracza nasz� wyobra�ni�.

Czy nale�y si� ba� ko�ca �wiata?

Widz�, �e Pan nie rezygnuje z terminu "koniec �wiata". Mo�e to i dobrze. Bo to rzeczywi�cie b�dzie dzie� katastrofy dla tego wszystkiego, co zbuntowane przeciw Bogu. Na pytanie za� spr�buj� odpowiedzie� bardzo osobi�cie. Musz� wyzna�, �e niekiedy przy�apuj� si� na tym, �e boj� si� tego dnia. To chyba zrozumia�e, �e my�l�c o tym dniu, niekiedy jeste�my podobni do kobiety, kt�ra chocia� niecierpliwie i z rado�ci� czeka na urodzenie dziecka, zarazem boi si� czekaj�cych j� b�l�w porodu. Bo je�eli tego dnia boi si� ten grzesznik, kt�ry wci�� we mnie siedzi - dobrze mu tak, niech si� boi, on wtedy zginie ostatecznie, a ja b�d� ca�y i bez reszty Bo�y. Z kolei wszystko, co w nas Bo�e, wr�cz t�skni za tym dniem i - jak napisa� Aposto� Piotr (2 P 3,12) - chcia�oby ten dzie� przy�pieszy�.

W ewangelicznym opisie S�du Ostatecznego s�yszymy s�owa Id�cie precz ode Mnie, przekl�ci, w ogie� wieczny. (Mt 25,41). Czy taka straszna wizja odrzucenia ma jaki� cel wychowawczy?

Karl Jaspers, kt�ry chocia� sam nie by� chrze�cijaninem, z wielkim szacunkiem my�la� o tradycyjnym l�ku przed piek�em.
Twierdzi� on, �e r�wnie� cz�owiek niewierz�cy powinien - pod sankcj� stoczenia si� w egzystencjaln� bylejako�� - piel�gnowa� w sobie l�k analogiczny do chrze�cija�skiego l�ku przed piek�em, mianowicie l�k przed zmarnowaniem swojego istnienia.

Zdaniem Jaspersa, fatalne s� obie alternatywy: zar�wno pozbycie si� tego l�ku, jak i jego rozpanoszenie si� w naszym wn�trzu. �w l�k powinien by� w nas, ale jako s�uga naszego trwa�ego zwr�cenia si� ku temu, co najg��biej pozytywne. Przypomn�, �e Jaspers by� tym niemieckim my�licielem, kt�ry pomaga� swoim rodakom wr�ci� do cywilizowanej Europy po zbrodniach, jakich dokonali oni podczas drugiej wojny �wiatowej. Gdyby w Niemcach by�o wtedy cho� troch� l�ku przed piek�em...

Czy wiara budowana na strachu ma sens?

Na strachu niczego si� nie zbuduje. Je�li jednak, chodz�c po Tatrach, l�kam si� run�� w przepa��, taki strach mo�e mnie uchroni� przed nieszcz�ciem. Zarazem trudno sobie wyobrazi� turyst�w, kt�rzy przez ca�y czas pobytu w Tatrach nic innego nie robi�, tylko dr��, �eby nie spa�� w przepa��. Taki strach uruchamia si� tylko wtedy, kiedy realnie staj� wobec zagro�enia. I wtedy jest to strach b�ogos�awiony.
Je�li idzie o strach przed piek�em, to w miar� mojego wzrastania w wierze ust�puje on miejsca motywom mi�o�ci. Poniewa� zaczynam naprawd� kocha� Pana Boga, pojawia si� we mnie inny l�k, l�k kogo� kochaj�cego, l�k, a�eby swoim z�ym post�powaniem nie sprawi� Bogu przykro�ci.

UJRZE� SIEBIE W CA�EJ PRAWDZIE

Co dzieje si� z cz�owiekiem po �mierci?

Stan� wtedy przed moim Stw�rc� i zobacz� siebie w ca�ej prawdzie. Spadn� ze mnie wszystkie maski, wszystkie przeceniaj�ce mnie ludzkie s�dy. Nie b�d� mo�liwe �adne udawania, strac� sens wszelkie gry. Stan� przed moim Stw�rc� taki, jakim jestem naprawd�.

Ale takim widokiem mo�na si� przerazi�...

B�g jest mi�osierny, a ja, mimo ca�ej mojej n�dzy, jestem Jego ukochanym dzieckiem. Zreszt� mam nadziej�, �e na S�dzie stan� w szacie godowej, przemieniony ju� do ko�ca Jego �ask� i kochaj�cy Boga ju� naprawd� ca�ym sob�. Ufam, �e nawet je�eli b�dzie wtedy we mnie co� jeszcze nie przemienionego przez �ask�, to B�g w swoim mi�osierdziu pozwoli mi si� z tego oczy�ci� nawet po �mierci. Nigdy do�� przypominania, �e czy�ciec jest wielkim darem Bo�ego mi�osierdzia. B�g tak bardzo mnie kocha, �e nawet po �mierci b�d� m�g� doko�czy� swego umierania dla grzechu. Bylebym tylko zszed� z tego �wiata w stanie �aski.

Niestety - Bo�e, zachowaj od tego i mnie, i ka�dego! - je�eli umr� w stanie grzechu, zobacz� siebie jako jedn� wielk� obrzydliwo�� duchowego spustoszenia.
Po to jednak Ewangelie tak wiele m�wi� o pot�pieniu wiecznym, �eby mnie przed takim losem uchroni�. I �ebym robi� wszystko, co w mojej mocy, a�eby innych to nie spotka�o.

W OCZEKIWANIU NA S�D

Jaka jest r�nica mi�dzy s�dem szczeg�owym i ostatecznym?

S�d Bo�y jest to pot�ne i pe�ne mi�o�ci wkroczenie Boga w ludzkie sprawy. Boski S�dzia przywr�ci wtedy dobru wszystkie nale�ne mu prawa, z�u za� odbierze nie tylko mo�liwo�� panoszenia si�, ale w og�le mo�liwo�� jakiegokolwiek dzia�ania. To w�a�nie dlatego wszystko, co w nas Bo�e, za tym S�dem t�skni, a to, co w nas grzeszne - bardzo si� tego S�du boi. Postanowione ludziom raz umrze�, a potem s�d (Hbr 9,27) - s�d nade mn�, nad sensem mojego �ycia. Ufam, �e Pan B�g w swoim mi�osierdziu przyjmie mnie wtedy i przygarnie. Ufam, �e to wszystko, co we mnie t�skni za Bogiem, oka�e si� wtedy autentyczne i b�dzie mog�o w pe�ni rozkwitn��. Ufam, �e nawet je�eli w chwili �mierci b�d� we mnie jeszcze jakie� grzeszne przywi�zania, to moj� rado�ci� b�dzie to, �e w czy��cu b�d� si� one mog�y wypali�.

Natomiast S�d Ostateczny, kiedy zgromadz� si� przed Synem Cz�owieczym wszystkie narody (Mt 25,32), b�dzie ostatecznym dope�nieniem zwyci�stwa Chrystusa Pana, bo to przecie� dzi�ki Niemu ludzkie dzieje oka�� si� czym� pozytywnym i wspania�ym. Czy wtedy ja - i ka�dy z nas - b�d� s�dzony po raz drugi? Na pewno b�dzie to s�d inny. Bo dopiero wtedy ujawni si� ostateczny sens mojego �ycia.

Zaraz po mojej �mierci b�d� os�dzony ja sam. Ale przecie� dobro i z�o, jakie po mnie pozostan� na tej ziemi, b�d� mia�y dalsz� histori�, ju� ode mnie niezale�n�. Na S�dzie Ostatecznym ujawni si� ostateczny sens mojego �ycia, r�wnie� to, co z moim dobrem i z�em sta�o si� po mojej �mierci.
Zauwa�my przy okazji, �e na tym mi�dzy innymi polega nasze mi�osierdzie wobec zmar�ych, �e nie tylko si� za nich modlimy, ale staramy si� piel�gnowa� i rozwija� dobro, jakie tu pozostawili, oraz wysusza� z�o, jakie po nich pozosta�o.

Przed S�dem Ostatecznym nast�pi zmartwychwstanie cia�. Jak b�d� wygl�da� cia�a uwielbione?

Odpowiadaj�c na to pytanie nie wolno udawa�, �e wiemy wi�cej ni� wiemy naprawd�. Wiemy jednak ca�kiem niema�o. Prosz� pos�ucha�, co Aposto� Pawe� pisze w li�cie do Filipian: Nasza bowiem ojczyzna jest w niebie. Stamt�d te� jako Zbawcy wyczekujemy Pana naszego Jezusa Chrystusa, kt�ry przekszta�ci nasze cia�o poni�one, na podobne do swego chwalebnego cia�a, t� pot�g�, jak� mo�e On tak�e wszystko, co jest, sobie podporz�dkowa� (Flp 3, 20-21).

Zatem nasze cia�a b�d� podobne do chwalebnego cia�a Chrystusa. Te same co teraz, materialne, ale wype�nione Bo�� obecno�ci�, przeduchowione, transcendentne wobec czasu i przestrzeni, transcendentne wobec jakichkolwiek wrogich os�b lub si�. Nasza cielesno�� uzyska wtedy swoj� ostateczn� celowo��, sw�j ostateczny sens i pi�kno.
Wierzy� w cia� naszych zmartwychwstanie to nie tylko uzna� prawd� tej Bo�ej obietnicy. To przede wszystkim stara� si� o to, �eby dzisiaj cia�o moje by�o narz�dziem czynienia dobra, przedmiotem sk�adanych Bogu ofiar, miejscem zwyci�ania tego, co Bo�e, nad tym, co nie Bo�e. Ju� teraz dojrzewamy do przysz�ego zmartwychwstania, je�eli sk�adamy cia�a nasze na ofiar� �yw�, �wi�t�, Bogu przyjemn�, jako wyraz naszej rozumnej s�u�by Bo�ej (Rz 12,1).

SPRZECIW WOBEC MI�O�CI

Skoro nieba i piek�a nie mo�na umieszcza� w przestrzeni, jak nale�y je rozumie�?

By� w niebie, by� zbawionym, to by� niepoj�cie blisko Boga, to by� niewyobra�alnie rozkochanym w Bogu. Natomiast istot� piek�a jest radykalny, ca�oosobowy skurcz egocentryczny przeciwko Bogu. Piek�o jest to dobrowolnie i ostatecznie wybrany sprzeciw wobec tego, �e B�g jest, i �e jest On Mi�o�ci�.
Nie zapominajmy jednak o tym, �e wszystko, co m�wi� nam Pan Jezus - r�wnie� Jego s�owa na temat pot�pienia wiecznego - wype�nione jest mi�o�ci� do nas. On dlatego tak cz�sto nasza le�y Mu na tym, �eby nikt si� tam nie znalaz�. Zatem i sami mocno si� trzymajmy Jezusa, i innym pomagajmy, a�eby w Nim znale�li swego Zbawiciela.

Czym jest piek�o? Na czym polega? Czy wiadomo, jak wygl�daj� kary piekielne?

Nawet nie pr�bujmy sobie tego wyobra�a�. Przera�aj�ce jest przypatrze� si� samym tylko przedsmakom piek�a, jakich mo�na do�wiadcza� ju� tu na ziemi. �wi�ty Tomasz z Akwinu wymienia ich pi��: 1) przewrotno��, dog��bne zak�amanie cz�owieka, 2) zatwardzia�o�� w tym zak�amaniu, niezdolno�� do opami�tania, nie potrzebuj�ca Boga rozpacz, 3) radykalny egoizm, pragnienie promieniowania swoj� rozpacz� i bezsensem na innych, 4) ciemno�ci duchowe, w kt�rych w og�le nie widzi si� tego, �e �wiat jest Bo�y, 5) bezsensowne i nic nie daj�ce zgryzoty sumienia. O tych ostatnich pisa� Adam Mickiewicz:
"Jaka tam b�dzie si�a wiecznego p�omienia,
Wno� tu z jego iskierek, ze zgryzot sumienia."

NIEBO TO B�G

Jak b�dzie wygl�da� szcz�liwo�� w niebie?

Wszystko, co Pismo �wi�te m�wi na ten temat, przekracza nasz� wyobra�ni�. Z w�asnego do�wiadczenia wiemy, jak to wspaniale - cho� siedem razy dziennie upadamy - �y� w stanie �aski u�wi�caj�cej. Nie mo�emy jednak mie� poj�cia o tym, o ile� wspanialej by� dos�ownie bezgrzesznym, kiedy b�dziemy �wi�ci i nieskalani przed Jego obliczem (Ef 1, 4). Ju� na tej ziemi cz�owiekowi dobrze jest by� blisko Boga, w Panu wybra�em sobie schronienie (Ps 73, 28) i wiemy co� nieco� o tym, co to znaczy by� rozkochanym w Bogu. Jednak przekracza nasz� wyobra�ni� ta blisko�� z Bogiem, kiedy b�dziemy z Nim przebywali "twarz� w twarz". Na tej ziemi do�wiadczamy w r�norodny spos�b przedsmaku tego, �e "B�g jest �wiat�o�ci�", bo wiara roz�wietla wszystko, co dla nas wa�ne. W niebie B�g b�dzie nasz� �wiat�o�ci� w sensie najdos�owniejszym. Teraz po prostu rozkwitamy, kiedy mo�emy na�ladowa� Boga i r�ne Jego przymioty, kiedy mo�emy Go na�ladowa� nawet w mi�osierdziu. Tam b�dziemy do Niego podobni, bo ujrzymy Go takim, jakim jest (1 J 3, 2). Kr�tko m�wi�c, nawet nie wysilajmy si�, �eby zrozumie� wspania�o�� nieba, bo ani oko nie widzia�o, ani ucho nies�ysza�o, ani serce cz�owieka nie zdo�a�o poj��, jak wielkie rzeczy przygotowa� B�g tym, kt�rzy Go mi�uj� (1 Kor 2, 9).

Czy mo�na by� szcz�liwym w niebie maj�c �wiadomo��, �e s� ludzie skrajnie nieszcz�liwi w piekle?

Warto sprawdzi� samego siebie, czy si� to pytanie stawia uczciwie. Bo czy obecnie sprawia mi jaki� duchowy dyskomfort to, �e tylu ludzi wok� mnie nie wie, po co �yje, krzywdzi najbli�szych, dopuszcza si� kradzie�y, cudzo��stwa, egoizm wydaje si� ich naczeln� zasad� �yciow�? Czy to mi przeszkadza? Czy pr�buj� jako� temu zaradzi�? �atwo jest udawa� kogo� idealnego, kto dba o wieczn� szcz�liwo�� dla wszystkich. Za tym mo�e kry� si� jednak zwyczajny faryzeizm. Powtarzam: starajmy si� r�wnie� sami przy�o�y� do tego, �eby nikt si� w piekle nie znalaz�.
I b�d�my pewni jednego: �e Bogu, wi�cej ni� najbardziej kochaj�cej matce, zale�y na ka�dym z nas. Przypomnijmy sobie przypowie�� o pasterzu szukaj�cym zagubionej owieczki.

MI�O�� PRZETRWA

Czy �wi�ci w niebie wsp�czuj� pot�pionym?

Na wszystkie te pytania, jakie mi Pan zadaje, najlepiej chyba odpowiada Beata Oberty�ska, osobi�cie bardzo wiele tej poetce zawdzi�czam:

"Nie rozumiem ni nieba, ni piek�a...
To wszystko
zbyt ogromne na my�l m�
- ciasn� i kalek�.
Wiem tylko, �e to b�dzie
albo Ciebie blisko,
albo od Ciebie daleko"

Wracaj�c do pytania: wsp�czucie jest postaw� wobec ludzi nieszcz�liwych, kt�rzy nie chc� swojego nieszcz�cia. Ja nie potrafi� zrozumie�, jak to mo�liwe, �eby kto� �wiadomie i dobrowolnie chcia� by� nieszcz�liwy, �eby ca�ym sob� sprzeciwia� si� temu, �e B�g jest Mi�o�ci�. Wydaje mi si� natomiast, �e troch� rozumiem to, co na temat losu szatana (a wi�c i wszystkich, kt�rzy si� do niego przy��czyli) m�wi Adam Mickiewicz:

"B�g dot�d mi�osiernie patrzy na szatana,
Lecz on si� odwraca, by nie widzie� Pana."

A postawa �w. Paw�a, kt�ry sam got�w jest i�� do piek�a w zamian za innych?

Jest to postawa ludzi szczeg�lnie g��boko rozkochanych w Bogu. Na przyk�ad �w. Katarzyna ze Sieny podczas modlitwy zachowywa�a si� jak rozpieszczone dziecko. M�wi�a Bogu mniej wi�cej tak: "Panie Bo�e, ja sobie nie �ycz� tego, �eby istnia�o piek�o, a je�eli ju� musi by�, to po�� mnie na jego paszcz�, abym zas�oni�a je swoim cia�em i �eby nikt wi�cej nie m�g� si� tam dosta�". W og�le my�l�, �e powinni�my si� wi�cej modli� za tych wszystkich, kt�rych zbawienie wydaje si� zagro�one.

Czy mo�emy mie� nadziej�, �e sko�czy si� kiedy� kara pot�pionych?

Jednego jestem absolutnie pewien: �e Pan B�g wobec ka�dego swojego stworzenia jest nie tylko sprawiedliwy, ale �e nikt bardziej ni� On nie chcia�by okaza� mi�osierdzie ka�demu swojemu stworzeniu.

Czy mo�emy ufa�, �e w �yciu przysz�ym spotkamy naszych bliskich?

Przecie� B�g jest Mi�o�ci�, a my jeste�my Jego dzie�mi. On pierwszy nas umi�owa�, a chce nie tylko tego, �eby�my Go kochali, ale r�wnie� tego, �eby�my mi�owali si� wzajemnie. To przecie� dzi�ki Niemu wi�� nas niekiedy wi�zi a� tak g��bokie, jak mi�dzy rodzicami i dzie�mi, jak mi�dzy m�em i �on�. Te wi�zi, je�li tylko s� autentyczne, na pewno nie znikn� po naszej �mierci.

Jednak nie ka�da ludzka mi�o�� przetrwa na wieki. W dniu S�du Ostatecznego ujawni si� ca�a prawda o naszej mi�o�ci do innych, r�wnie� do naszych najbli�szych.
Czasem wydaje si� nam, �e kogo� bardzo kochamy, a w rzeczywisto�ci jest to mi�o�� bardzo egocentryczna, niewarta �ycia wiecznego. Jednak ka�da mi�o�� autentyczna na pewno przetrwa, bo B�g jest Mi�o�ci� i stworzy� nas do tego, �eby�my si� wzajemnie mi�owali.

o. Jacek Salij OP