nasz DOM

ZoRo · Miejscowosc: Warszawa

Ojciec swiety oglosil w tych dniach sw.Jana Vianney'a ptronem wszystkich Kaplanow. Jego osobowosc porywa nie tylko kaplanow...

Micha� Gryczy�ski
PROBOSZCZ Z ARS - prostota �wi�to�ci

Pomi�dzy 25 wrze�nia a 1 pa�dziernika br. odb�dzie si� w Ars mi�dzynarodowe spotkanie charyzmatyczne kap�an�w pod has�em: „Kap�a�stwo wyp�ywa z mi�o�ci Serca Jezusowego". Ars to miejsce znane w �wiecie dzi�ki dzia�alno�ci patrona proboszcz�w -�w. Jana Marii Vianneya.

To jedno z najch�tniej odwiedzanych sanktuari�w we Francji. Pielgrzymi, kt�rzy przybywaj� do Ars, zwiedzaj� skromn� plebani�, w kt�rej mieszka� �w. Jan Vianney, i ogl�daj� zachowane po nim przedmioty codziennego u�ytku.

Zanim zosta� kap�anem
Przyszed� na �wiat 8 maja 1786 r. w Dardilly niedaleko Lyonu, jako czwarte z sze�ciorga dzieci ubogiej rodziny ch�opskiej. Wkr�tce we Francji wybuch�a rewolucja i pozamykano szko�y parafialne, wi�c ch�opak nauczy� si� pisa� dopiero w siedemnastym roku �ycia. Swoje marzenia o kap�a�stwie zdo�a� zrealizowa� dzi�ki �yczliwej opiece ksi�dza Balleya z Ecully, kt�ry uczy� go �aciny. Nauka przychodzi�a mu wyj�tkowo ci�ko, dwa razy odmawiano mu przyj�cia do seminarium, a kiedy go wreszcie przyj�to, by� nak�aniany przez profesor�w do odej�cia.

Wydawa� si� wyj�tkowo ma�o zdolny, by nie u�y� dosadniejszych okre�le�, doprowadzaj�c nauczycieli do rozpaczy. S�abo przyswaja� wiedz�, jeszcze gorzej zapami�tywa�, tote� czas edukacji by� dla niego pasmem upokorze�. Tylko dzi�ki staraniom ks. Balleya, kt�ry w tym prostaczku rozpozna� wielkie powo�anie, nie usuni�to go ostatecznie z seminarium. I chyba tylko dotkliwy brak kap�an�w po rebelii francuskiej sprawi�, �e dopuszczono go w ko�cu do �wi�ce�; egzamin wyj�tkowo pozwolono mu zdawa� nie po �acinie, lecz po francusku. Obecny na egzaminie wikariusz generalny mia� o�wiadczy�: „Wz�r pobo�no�ci! O, w takim razie powo�uj� go! �aska Bo�a dokona reszty!". W dobie o�wieceniowego zach�y�ni�cia si� mo�liwo�ciami rozumu, kt�remu oddawano pseudoreligijn� cze��, ten antytalent intelektualny okaza� si� wkr�tce najwi�kszym kap�anem, jakiego wyda�a XIX-wieczna Francja.

Taka zwyczajna dobro�
Przez pierwsze trzy lata by� wikarym w Ecully, a po �mierci ks. Balleya wys�ano go do Ars, wioski licz�cej zaledwie dwie�cie trzydzie�ci dusz. By�a ona tak bardzo zaniedbana religijnie, �e o jej mieszka�cach powiadano, i� tylko chrztem r�ni� si� od... bydl�t. Ale on swoj� �arliw� i ufn� wiar�, �wiadectwem ubogiego �ycia i surow� ascez� poci�gn�� parafian do Boga i odmieni� ich nie do poznania.

Zacz�� od surowych napomnie�, pi�tnuj�c bezwzgl�dnie zami�owanie do rozmaitych rozrywek, tak�e do ta�ca. Pewnie zrazi�by ich, gdyby tej surowo�ci nie towarzyszy�a niezwyk�a hojno�� serca. Rozdawa� wszystko, co posiada�, np. potrafi� zdj�� na ulicy buty i skarpety, aby odda� je biedakowi, a sam wraca� do domu boso. Szczeg�lnie bola�a go bieda dzieci, wi�c utworzy� „Dom Opatrzno�ci" dla sierot; kiedy brakowa�o �ywno�ci, ws�awi� si� cudem rozmno�enia ziaren kukurydzy. Zwyczajn� dobroci� dokona� rzeczy niezwyk�ych: w nied�ugim czasie Ars zacz�o si� zmienia� we wzorcow� parafi�. Taka by�a si�a promieniowania osobowo�ci �wi�tobliwego kap�ana na otoczenie.

W dobie o�wiecenia nie wszystkim podoba�o si� to zamieszanie wok� male�kiego Ars i dzia�alno�� prostego kap�ana o�wieconego przez Boga. Dostawa� wi�c listy z pogr�kami, wypisywano przeciw niemu oszczerstwa, krytykowali go tak�e bracia w kap�a�stwie. Przera�ony odpowiedzialno�ci� za powierzone mu dusze dwukrotnie pr�bowa� opu�ci� parafi�, ale biskup nakazywa� mu pozostanie. Energi� �yciow� czerpa� g��wnie z Eucharystii, poniewa� jada� bardzo skromne posi�ki, sk�adaj�ce si� z ziemniaka, czarnego chleba i kilku warzyw. Czasem �y� wy��cznie Eucharysti�.

Zmar� 4 sierpnia 1859 r., w 1905 r. beatyfikowa� go Pius X, kanonizowa� w 1925 r. Pius XI, a w 1929 r. zosta� og�oszony patronem proboszcz�w. Wspomnienie liturgiczne przypada�o kiedy� 9, a nast�pnie 8 sierpnia; po reformie kalendarza w 1969 r. zosta�o przeniesione na 4 sierpnia. Ikonografia przedstawia go zazwyczaj w szatach kap�a�skich, cz�sto w otoczeniu dzieci, l sierpnia 1959 r., w stulecie �mierci, Jan XXIII po�wi�ci� mu encyklik� „Sacerdotii nostri primordia" o �yciu kap�a�skim.

Pot�ga ducha
Prowadzi� bardzo surowy tryb �ycia, podejmuj�c liczne umartwienia. By� wzorem czciciela Serca Jezusowego. Jednym z niezwyk�ych charyzmat�w, jakimi by� obdarowany, by�a lewitacja, czyli unoszenie si� w powietrzu podczas prze�y� mistycznych. �wiadkiem jego lewitacji w Ars, podczas nocnych mod��w, by� Canon Gardette, kapelan karmelit�w w Chalon--sur-Saone, co potwierdzi� pod przysi�g�. Wielkim kultem obdarza� P�acz�c� Matk� Bo�� z La Salette, a by�o to wkr�tce po Jej objawieniach. Kiedy potrzebowa� pieni�dzy do za�o�enia misji, modli� si� do Maryi Panny z La Salette i - jak wyzna� - znalaz� w�a�nie tak� kwot�, jakiej potrzebowa�. By� tak�e czcicielem �w. Filomeny - m�czennicy, kt�rej szcz�tki odnaleziono w rzymskich katakumbach �w. Pryscylli.

Modli� si� d�ugo w noc: o 2.00 wstawa�, aby odm�wi� nocne oficjum, o 4.00 szed� adorowa� Naj�wi�tszy Sakrament. Ca�y czas zanosi� b�agania o nawr�cenie swoich parafian, a oni - urzeczeni jego �wi�to�ci� - wstydzili si� grzeszy�. A ile� si� za nich napo�ci�! Sypia� na materacu albo na chru�cie w piwnicy, nosi� szorstk� w�osienic� i biczowa� si� do krwi dyscyplin�, kt�r� odziedziczy� po ksi�dzu Balleyu; �lady krwi mo�na ogl�da� do tej pory na �cianach jego sypialni. To by�o jego zado��uczynienie za innych, np. penitentom cz�sto zadawa� niewielk� pokut�, aby reszty samemu dope�ni�.

Rozczytywa� si� w �ywotach �wi�tych, kt�rych chcia� na�ladowa� heroicznymi umartwieniami. W swoich rozdeptanych butach, kt�re zawsze sam naprawia�, wytartej sutannie, okr�g�ym kapeluszu na g�owie i okularach wielko�ci jaj musia� wygl�da� bardzo mizernie. Ale to w�a�nie �w niepozorny kap�an przyci�ga� rzesze p�tnik�w. By� autentycznym gigantem duchowym swojej epoki.

„Mozart konfesjona�u"
Od 1827 r. przybywali do niego ludzie z ca�ej Francji, a potem tak�e Europy i Ameryki. Wi�kszo�� z nich marzy�a o tym, aby stan�� w d�ugiej kolejce do konfesjona�u, w kt�rym spowiada�. Niejeden sta� w kolejce przez kilka dni, cho� ksi�dz Jan nie oszcz�dza� si� i zdarza�o mu si� sp�dza� w konfesjonale od szesnastu do osiemnastu godzin na dob�! �mia�o mo�na go nazwa� „Mozartem konfesjona�u", bo dokona� rzeczy niebywa�ej: ka�dego roku przyjmowa� 20-30 tysi�cy penitent�w. Szacuje si� wi�c, �e w ci�gu ponad czterdziestu lat pos�ugiwania wys�ucha� milion spowiedzi!

Posiada� niezwyk�e dary mistyczne m.in. czytania sumie� - dzi�ki czemu pomaga� penitentom ujawnia� grzechy, przepowiadania przysz�o�ci czy m�wienia j�zykami. Zdarza�o mu si� wywo�ywa� z kolejki konkretne osoby, kt�rym proponowa� mo�liwo�� wcze�niejszego wyspowiadania si�. Jego wiedza o penitentach budzi�a zdumienie. Pod wp�ywem jego nauk nawracali si� nawet najbardziej zatwardziali grzesznicy.

Prowadz�c g��bokie �ycie duchowe, prze�ywa� r�wnie� chwile osch�o�ci, a nawet udr�ki fizycznej. Przez wiele lat nocami n�ka� go szatan, cho� jednak by�y to zmagania przera�aj�ce, zwyk� mawia�: „najstraszliwsz� pokus� jest nie by� kuszonym; jest to stan tych, kt�rych diabe� przygotowuje do piek�a".

Jedni mieli go za wyj�tkowego nieudacznika, inni za dziwaka, ale wierni widzieli w nim �wi�tobliwego i charyzmatycznego kap�ana. Nie imponowa� elokwencj�, uchodzi� za kiepskiego m�wc� i g�osi� schematyczne kazania, j�kaj�c si� i gubi�c w�tki; kompilowa� je ze zbior�w homiletycznych. Grzmia� z ambony, bo chcia� doprowadzi� do przebudzenia wiernych z letargu oboj�tno�ci. Swoim zapa�em kruszy� serca s�uchaczy: by� tak przekonuj�cy, bo wymaga� od siebie i pracowa� nad sob�, post�puj�c tak, jak naucza�. By�a w nim taka si�a argument�w, taka �arliwo��, tyle osobistej �wi�to�ci, �e liczba s�uchaczy ci�gle ros�a.

Jaki proboszcz?
Przypomnienie postaci Proboszcza z Ars wydaje si� znakomit� okazj� do chwili zadumy nad nie�atw� pos�ug� proboszcza. Zw�aszcza �e niejednemu z nich, przyt�oczonemu r�norodnymi obowi�zkami, zaanga�owanemu w dzia�alno�� organizacyjn�, prace remontowo-budowlane i trosk� o potrzeby materialne parafii czasem nie starcza �arliwo�ci i si� na pog��bianie �ycia duchowego. Swojego i wiernych.